Ikona Madonna della Strada jest kopią obrazu znajdującego się
w Kościele-Matce zakonu jezuitów w Rzymie. Przedstawienie łączy w sobie cechy
wschodniej ikony oraz malarstwa zachodniego.
Układ postaci nawiązuje do Hodegetrii, typu ikonograficznego,
w którym Maryja to ta, która wskazuje Drogę (może zbieżność tytułów nie jest
przypadkowa?). W typie Hodegetrii Maryja przedstawiona jest frontalnie, w
półpostaci. Jej lewa ręka podtrzymuje Dzieciątko Jezus. Ono w lewej dłoni
trzyma rotulus albo księgę, prawą – błogosławi. Prawa dłoń Maryi
wskazuje na Jezusa. W tym szczególe różni się typ ikonograficzny i
przedstawienie Maryi jako Madonny della Strada. Tutaj dłoń skierowana jest w
stronę widza, wyraża gest ofiarowania.
Tę prawą dłoń „Pani Dobrej Drogi” oglądać można od 2006 roku.
Wówczas wizerunek przeszedł renowację i dłoń została odkryta. Podczas
konserwacji ujawniono, jak dalekim zmianom ulegał obraz w ciągu wieków:
oryginalne malowidło było freskiem, w późniejszym czasie odspojonym od ściany i
przeniesionym na płótno. Wiązało się to z powstaniem ubytków i licznych spękań.
Aby zachować ciągłość malatury i jej blask, wizerunek poddawano wielokrotnym
przemalowaniom. Tło z czasem nabrało ciemnego, niemal czarnego odcienia. Z
partii cielesnych widoczne zostały jedynie twarze obu postaci i dłonie Jezusa.
Zmianie uległy oryginalne kolory szat.
W tej sytuacji konserwatorzy podjęli próbę przywrócenia
malowidłu jego poprzedniego wyglądu. Obraz oczyszczono, zdjęto warstwy
pociemniałych werniksów i przemalowań. Dzięki temu ujawniły się zakryte
szczegóły oraz pierwotne, migotliwe kolory. Na koniec wizerunek został
przytwierdzony do płyty z szarego łupka 75x68 i powrócił na swoje miejsce, w
bocznym ołtarzu Kościoła del Gesu.
Obraz powstał w XIII-XIV wieku. Namalowany był na wewnętrznej
ścianie małego kościółka, należącego do jednego z rzymskich rodów. Kościół ten
został przekazany założycielowi jezuitów Ignacemu Loyoli w 1540 roku przez
papieża Pawła III. Kiedy świątynia nie mogła pomieścić stale rosnącej liczby
wiernych, przychodzących do ojców jezuitów, rozpoczęto w 1568 roku budowę
nowego kościoła - Najświętszego Imienia Jezus. Fresk został wykuty ze ściany
starego kościoła i w 1575 umieszczony w bocznej kaplicy nowego.
Dla ciekawych historii i perypetii związanych z ikoną - polecam artykuł Daniele Libanori, S.J. (tłum R. Więcek SJ) http://www.robertwiecek.pl/index.php?id=duchowosc_ign&idn=2176
deska lipowa 42,5x38, lewkas, tempera żółtkowa, złoto 23 ct
(zdjęcia przedstawiają tę samą ikonę)
 |
| ujęcie podczas pracy |
