Kwietna Pieta

deska 30x25, lewkas, złoto 23 ct, tempera żółtkowa, wosk

    Wizerunek Matki Bożej wzorowany jest na rzeźbie Michała Anioła. Obramowany został motywem florystycznym, którego głównym elementem są kwiaty passiflory. Kompozycję uzupełniają niezapominajki, goździki, ogórecznik, len. Wybór tych roślin nie jest przypadkowy — każda z nich ma znaczenie symboliczne.
    Męczennica (Passiflora incarnata) nosi nazwę nawiązującą wprost do tajemnicy męki pańskiej (łac.: Passio Christi - męka Chrystusa, incarnata - ucieleśniona). Została nadana przez chrześcijańskich misjonarzy w XVII wieku, którzy powiązali rozbudowane elementy kwiatu z historią męki i ukrzyżowania Chrystusa: cierniowej korony, gwoździ, narzędzi biczowania.
    Również goździk (Dianthus caryophyllus) postrzegany jest jako kwiat zapowiadający Golgotę. Jego kształt przypomina gwóźdź, a barwa - krew. Łacińska nazwa rośliny wywodzi się z języka greckiego i oznacza „kwiat Boga”. W malarskich przedstawieniach Matki Bożej z Dzieciątkiem w jej dłoni umieszczany bywa goździk. Istnieje legenda mówiąca o łzach Maryi na Golgocie, zamieniających się w purpurowe kwiaty goździków. Inne podanie odnosi się do gwoździ i krwi Zbawiciela: 

„Nagle ramiona krzyża krwią skrzepłą ociekłe nieruchomo sterczały ku niebu, a u stóp zbroczone krwistą powłoką gwoździe tułały się gromadką po ziemi. I zoczył to słowik, który tejże nocy śnił na wzgórzu Golgoty. Obaczył pierwszy żelaza, na których zawisł Zbawiciel. (…) Poradzić musimy, by Chrystusa gwoździe w poniewierce nie były (…); należy uczcić krwią zalane żelaza – dodała sowa. Niedługo, a wzejdzie dzień! Złóżmy w wykopanym otworzę te gwoździe i zakopmy je w głębi. (…) Orły chwyciły gwoźdźce i zaniosły w zagłębie, i znów ptaki jęły się pracy, równając otwór z ziemią, by człek nie poznał miejsca. (…) Pożarną już łuną zapłonęły wschodów niebiosa, a na Górze Golgoty kwiaty dziwną woń niosły, kwiaty w nocy powstałe z krwi i gwoźdźców Chrystusa. Purpurą zapłonął dziś wschód, purpurą goździki odziane, ten kwiat zrodzonym z niewinnej krwi Boga” (S. Gralewski, „Legendy o kwiatach”).

    Ogórecznik (Borago officinalis) w swojej wymowie ma równoważyć cierpienie, przywołane przez passiflorę i goździki. Historycznie napary z niego stosowane były do usuwania melancholii i nerwic, przywracały siły i radość. W średniowieczu ogórecznik postrzegano jako roślinę, która przynosi szczęście i chroni przed chorobami.
    W przekazach ludowych rośliny mające kwiaty o barwie niebieskiej często przypisywane były Matce Bożej, a ich nazwy odnosiły się do jej łez bądź części garderoby.
    Niezapominajka (Myosotis sylvatica), drobna, delikatna i wiotka, tworząca błękitne koronkowe formy na tle zieleni, w wielu językach odnosi się do "niezapominania" (por. niem. Vergißmeinnicht, ang. forget-me-nots flowers, ukr. незабудка). Jej delikatne piękno odnosi się do piękna duchowego i niebiańskiej szczęśliwości. Jest symbolem miłości wiernej, nadziei i pamięci. Jedna z legend mówi, że Dzieciątko Jezus bawiąc się na kolanach swojej Matki zechciało upamiętnić piękno jej oczu i pomachawszy dłonią  nad łąką, rozsiało w niej kwiaty niezapominajek.
    Podobnie len (Linum usitatissimum), z uwagi na swoje niebieskie kwiaty, był przypisywany Matce Bożej w ludowej pobożności. Wierzono, że przędła ona z lnu ubranka dla swojego Syna.

Święty Ignacy Antiocheński

Jak głosi legenda, to on był tym dzieckiem, które Pan Jezus postawił przed dorosłymi mówiąc im, że muszą się stać jak dzieci. Ufność, zgoda na zależność, niepoleganie na sobie, życie dniem dzisiejszym, brak wewnętrznego zakłamania, zdolność do radowania się i do płaczu - myślę, że to te cechy dziecięctwa powinino w sobie pielęgnować dziecko Taty Niebieskiego.
Święty Ignacy dożył sędziwego wieku. Jako głowa lokalnego kościoła syryjskiego został skazany na męczeńską śmierć. Dokonało się to w Rzymie poprzez rozszarpanie przez dzikie zwierzęta. Stąd lwy na obrazach przedstawiających biskupa. Ignacy znany jest ze swoich słów wypowiedzianych przed śmiercią: „Jestem pszenicą Chrystusa i trzeba, abym został zmielony w zębach zwierząt, aby stać się czystym chlebem”. Nawiązują do ewangelicznego opowiadania o ziarnie pszenicy, które obumierając wydaje plon. Plonem życia Ignacego Antiocheńskiego są przypisywane mu pisma, które przepełnia żarliwa miłość do Jezusa. Plon ten jest obfity, skoro pamięć o jednym z pierwszych biskupów Kościoła trwa do dziś. Miłość do Jezusa, która naznaczyła serce biskupa Ignacego, zapaliła również Inigo de Loyola, który po nawróceniu przybrał imię Ignacy i założył zakon jezuitów. Podpis na ikonie głosi: Święty Ignacy Bogonosiec Arcybiskup Antiochii. Tytuł "Bogonosiec" pojawia się na ikonach Ignacego regularnie; po grecku słowo to brzmi: Theoforos.

deska 22x17, lewkas, złoto 23 ct, tempera żółtkowa

Święci Kosma i Damian

 Kolejna interpretacja przedstawienia świętych Kosmy i Damiana, tym razem w stylizacji staroruskiej, chociaż podpisy po polsku. Ciekawostka: naczynia z medykaliami trzymane przez Świętych są wzorowane na oryginalnych, szklanych naczyniach aptecznych znajdujących się w Muzeum Farmacji Wielkopolskiej Okręgowej Izby Aptekarskiej.

deska 30x25, lewkas, szlagmetal, tempera żółtkowa

Ikona Hioba w cierpieniu cierpliwego

Postać Hioba w ikonografii zachodniej jest przedstawiana malarsko, w scenach opisywanych w Księdze Hioba, będącej jedną z najbardziej przejmujących opowieści biblijnych. Hiob ukazany jest w niej jako człowiek obdarzony niezwykłym bogactwem i szlachetnym charakterem. Szatan zakwestionował jego prawość twierdząc, że wypływa ona z dobrobytu, nie zaś z wiary. Bóg wystawia wiarę Hioba na próbę odbierając mu wszystko, co wartościowe: majątek, potomstwo, zdrowie, szacunek i zaufanie ludzi. Jednak wiara Hioba, niezłomne przekonanie, że ma swoje miejsce przed Bogiem, pozwoliły mu przetrwać gehennę opuszczenia, przejść zwycięsko próbę i odzyskać w dwójnasób wszelkie utracone dobra. 

W ikonografii wschodniej Hiob przedstawiany jest jako bogaty król, patriarcha - stąd korona i zdobione szaty. Podpisy pod ikonami zawierają słowa: święty, błogosławiony, patriarcha, praojciec, sprawiedliwy, Багатостраждальний (z ukr.) - "wielecierpiący". W polskiej wersji podpis uzyskał brzmienie "Hiob w cierpieniu cierpliwy".     

deska (kowczeg) 22x17, lewkas, tempera żółtkowa

Mandylion karpacki

Pogodny Chrystus z ogromnymi uszami. Rozumiem tych ludzi, którzy tak właśnie chcieli widzieć swojego Boga. Łagodny i miłujący, mimo że doświadcza codziennie naszych niewierności. Słuchający, chociaż tak niewiele mamy mu do powiedzenia. To ikona, którą napisałam kilka lat temu w Nowicy - miejscu dobrych spotkań.

Mandylion, 14,5x20,5, sklejka, grunt, tempera jajowa, złoto na asyst.

Świety Jerzy zabija smoka

 Kopia przepięknej ruskiej ikony z XV wieku. Niezwykła siła i dynamizm kompozycji opiera się na harmonii i kontraście z dominującą sylwetką białego rumaka. W prawym górnym rogu ikony widać rękę Boga wyciągniętą z nieba, aby błogosławić świętego. Zabijany smok to symbol zła i szatana.

deska 35x25, lewkas, tempera jajowa, srebro

Archanioł Michał

Archanioł Michał, deska 32x21, lewkas, złocone złotem tło i asystki, tempera jajowa

Ikona według greckiej 17 wiecznej ikony, która znajduje się w zbiorach muzeum ikon w Wenecji (The Hellenic Institute of Byzantine and Post-Byzantine Studies in Venice)

Archanioł Michał stoi ubrany w zbroję, a pod jego stopami jest osoba. Istnieją ikony, gdzie tą leżącą osobą jest diabeł - Michał prezentuje się jako zwycięzca nad złem. Na tej ikonie jednak jest to umierający człowiek, którego duszę - do Boga - przeprowadza (ψυχοπομπός) Archistrateg. Człowiek podpisany jest: Φρήξον ψυχή μου τα ορώμενα, co stanowi skróconą wersję Φρήξον ψυχή μου τα ορώμενα, φρήξετε πάντες αδελφοί το πικρόν ποτήριον του θανάτου.
(w przybliżeniu: Frexon psuke mou ta oromena, frexete pantes adelfoi to pikron poterion tou tanatou)
czyli:
Drżyj duszo moja na ten widok, drżyjcie wszyscy, bracia, nad gorzkim kielichem śmierci.

Piękne. Archanioł - posłaniec Boga w największej grozie i samotności, jaką jest chwila śmierci - przychodzi do człowieka, aby przeprowadzić go bezpiecznie do Ojca.

W lewej dłoni Michał unosi duszę - symbolicznie przedstawioną jako mały człowiek owinięty w materiałowe opaski - pieluszki (tak samo jak na ikonach Zaśnięcia MB).